پس از مدتی دست کشیدن از بلاگ نوشتن، به دنیای نویسندگی فنی برگشتم و قراره که امروز با هم یاد بگیریم چطور یک Rest API رو با روبی آن ریلز بسازیم. چرا روبی آن ریلز؟ دو تا دلیل داره. یکی این که چون من بلدمش و دلیل دوم این که منبع فارسی خوب براش به شدت کمه (کما این که برنامه‌نویس خوب ریلز کم نداریم در ایران).

در این پست قراره چیا یاد بگیریم؟ اول این که Rest چیه. بعدش با ریلز یه پروژه جدید ایجاد می‌کنیم، بعدش هم یک سناریوی ریزی که در این قسمت تا بخش خوبیش رو پیش می‌بریم. در قسمت بعدی هم پروژه رو تموم می‌کنیم و میریم که داشته باشیم فرانتند رو 🙂

تعریف Rest

واژه REST مخفف Representational State Transfer و به معنای «انتقال بازنمودی حالت» است. یعنی چی؟ یعنی ساده‌ و مختصر و مفیدش اینه که شما هرچی که دارید رو بدون تغییر در حالاتش، به کاربر منتقل می‌کنید. یک تعریف بهترش هم اینه که همه چی به شکل یک لینک اینترنتی و خروجی قابل فهم برای مرورگر (و البته بهتر بگم، پروتکل HTTP) دربیاد.

رست، مزایای خاص خودش هم داره. اما بزرگترین مزیتش اینه که همه‌جا یکیه! یعنی اینطوری نیست که روی وبسایت من یه شکل باشه و روی یک وبسایت دیگه یه شکل دیگه. همه‌جا میتونید با دانشی که از HTTP و ابزارهایی که برای ارسال و دریافت درخواست HTTP دارید، باهاش کار کنید. ابزاری که در این پست باهاش کار می‌کنیم چیزی نیست جز curl دوست داشتنی. یک ابزار خط‌فرمانی در یونیکس که سالیان ساله برای هر بده بستانی با HTTP داره استفاده میشه.

نصب و راه‌اندازی روبی، ریلز و نود جی اس!

نصب کردن این موارد حقیقتا چیزی نیست که بخوام در این مطلب بهشون اشاره کنم، فقط یک سرنخ کوتاه میدم و شما خودتون دنبالش کنید.

همونطور که از اسم فرمورک مورد نظر پیداست، یک چارچوب توسعه روی زبان روبی محسوب میشه. حالا چطوری روبی رو نصب کنیم؟ یک راه نسبتا بدی هست که از مخازن توزیع یا brew نصب کنیم، یک راه بهتر هم استفاده از RVM میتونه باشه. شخصا همیشه از RVM استفاده می‌کنم، و راضی هم هستم. چون بهتون اجازه میده که چندین و چند نسخه روبی نصب داشته باشید.

برای نصب RVM از وبسایتش (لینک) استفاده کنید. این ابزار روی لینوکس و مک به راحتی نصب میشه. برای نصب روی ویندوز هم من از همین ابزار به کمک WSL استفاده کرده بودم و نتیجه، رضایت بخش بود. بعد از نصب این بزرگوار مطابق راهنماهاش، یک نسخه روبی (پیشنهاد من ۲.۷.۲ که این مطلب با استناد به استانداردهاش نوشته شده) نصب کنید. بعد از نصب روبی، این دو دستور رو اجرا کنید که ریلز و متعلقات نصب بشن:

gem install bundle
gem install rails

نصب ریلز یکمی طولانیه. میتونید این زمان رو صرف نوشیدن یک فنجان قهوه کنید 🙂 این طولانی بودن هم ربط زیادی به اینترنت نداره، چون روی بسته‌های خاصی مثل sass یکم درجا میزنه چون نیاز داره یه چیزایی رو کامپایل کنه.

بعد از این، شما با مراجعه به وبسایت نود جی اس (لینک) و yarn (لینک) میتونید این‌ها رو هم متناسب با سیستم‌عامل خودتون نصب کنید. حالا همه چی آماده‌ست که پروژه‌مون رو بزنیم 🙂

آغاز پروژه

سناریو

خب بیاید فرض کنیم که یک شرکتی قراره یه سرویس وبلاگ‌دهی مشابه مدیوم یا ویرگول ارائه کنه. در حال حاضر هیچی ازمون نخواسته جز :

• امکان ارسال پست از طریق API
• امکان ارسال نظر روی پست از طریق API

و خب در حال حاضر احراز هویت و … براشون مهم نیست چون میخوان ببینن که MVP کار می‌کنه یا نه؟! و ما هم از خداخواسته قبول کردیم این رو براشون پیاده کنیم. اما این همه ماجرا نیست. این دو مورد، باید یک سری ویژگی هم داشته باشن. این ویژگی‌ها رو طراح محصول باید درآورده باشه. فرض کنیم که طراح محصول اینا رو درآورده و فعلا برای «پست» به ما یک سری ویژگی داده :

• عنوان یا title : یک رشته کرکتری
• عنوان کوتاه یا slug : یک رشته کرکتری که با – از هم جدا میشه، یک رشته رندم هم تهش می‌چسبه که منحصر به فرد بودنش رو تعیین کنه (چسبیدن رشته رندم رو از فرانت هندل کنید)
• بدنه یا body : متن اصلی.

خب، با این ویژگی‌ها از ما میخوان که پست رو پیاده کنیم تا ویژگی‌های کامنت رو بهمون بدن 🙂

ساخت پروژه جدید

ساخت پروژه جدید در ریلز بسیار ساده‌ست. شما فقط کافیه که در پوشه‌ای (مثلا من روی کامپیوتر یه پوشه دارم به اسم playground که پروژه‌های شخصیم توشن) که میخواید پروژه اونجا باشه، این دستور رو اجرا کنید:

rails new api-tutorial --api

اینجا چی کار می‌کنیم؟ rails که مشخصه، داره rails رو فراخوانی می‌کنه. new میگه یک پروژه جدید میخوام. قسمت بعدی، اسم پروژه و طبیعتا اسم پوشه پروژه‌ست. در نهایت بخش مهم همون api عه. این داره به ریلز میگه که view‌ها و کلا مسخره‌بازیای فرانتی رو بعدا و جدا انجام میدم. فعلا مسخره‌بازی بکندی میخوام فقط 😁

حالا با اجرای دستور زیر، میریم به داخل پوشه پروژه‌مون:

cd api-tutorial

ساخت مدل جدید برای پست

همونطور که از مطلب MVC (لینک) می‌دونیم، مدل تعیین می‌کنه که یک موجودیت در دیتابیس به چه شکل قرار بگیره. خب، الان کاری که ما باید بکنیم چیه؟ اینه که دستور زیر رو اجرا کنیم و بگیم که چی میخوایم:

rails generate model Post title:string slug:string body:text

خب، در اینجا دقیقا همون چیزی که طراح محصول خواسته رو داریم پیاده‌سازی می‌کنیم. خب، الان در پوشه:

app/models

یک فایل به اسم post.rb ساخته شده که توش تقریبا هیچی نیست. و فعلا به اون فایل، کاری نداریم (تو قسمت دوم در مورد این فایل صحبت خواهیم کرد).

الان فقط لازمه که به دیتابیس بفهمونیم که ما یک جدول جدید برای پست‌ها نیاز داریم. برای اون کار، دستور زیر رو اجرا می‌کنیم:

rails db:migrate

این کار برای ما جدول و روابطش رو میسازه.

ساخت کنترلر برای پست

خب، ما نیاز داریم که عملیات CRUD روی پست انجام بدیم. چرا؟

• هر پست نیاز داره ایجاد بشه. پستی که ایجاد نشه پستیه که قطعا ایجاد نشده 😐
• هر پست نیازمند اینه که به کاربر نمایش داده شه. قرار نیست مخزن‌الاسرار بسازیم که!
• هر پست نیاز داره که ویرایش بشه. فرض کنید یه جا تو پست نوشتیم «خورش کرفس بهترین غذای دنیاست». خب معلومه که باید «خورش کرفس» رو به «قرمه سبزی» تغییر بدیم.
• و هر پست باید قابل حذف شدن باشه. در مورد حذف نرم و سخت بعدا صحبت خواهیم کرد. اما فرض رو روی destroy یا همون «حذف سخت» میذاریم. چون طراح محصول هنوز اطلاعات بیشتری بهمون نداده.

خب، الان که این رو یاد گرفتیم چی کار می‌کنیم؟ این دستور رو اجرا می‌کنیم:

rails generate controller api/v1/post index show create update destroy

بعدش فایل :

app/controllers/api/v1/post_controller.rb

رو باز کنید. با چنین صحنه‌ای روبرو خواهید شد:

class Api::V1::PostController < ApplicationController
  def index
  end

  def show
  end

  def create
  end

  def update
  end

  def destroy
  end
end

خب اول از new شروع می‌کنیم! از حرف C ! اما قبلش باید یک تغییر کوچکی در این فایل بدیم :

class Api::V1::PostController < ApplicationController
  def index
  end

  def show
  end

  def new
  end

  def update
  end

  def destroy
  end

  private
  def post_params 
    params.require(:post).permit(:title, :slug, :body)
  end
end

متد post_params چی کار می‌کنه؟ این متد میاد فقط مواردی که نیازن رو validate می‌کنه و نمیذاره پارامتر بیشتر و یا اشتباهی به endpoint مربوطه پاس بدیم. خب، الان متد new رو به این شکل تغییر می‌دیم:

def new
  @post = Post.new(post_params)
  if @post.save 
    render json: {:status => "success", :content => @post}
  else 
    render error: {:status => "fail"}
  end 
end

خب یک مزیت دیگر استفاده از post_params هم همینه، بدون دردسر میتونیم همه پارامترها رو پاس بدیم به متدهامون. حالا، بهتر اینه که این متد رو تست هم بکنیم نه؟ پس این دستور رو وارد می‌کنیم:

rails server

این دستور، سرور ریلز رو ران می‌کنه و به ما اجازه می‌ده که برنامه خودمون رو آزمایش کنیم.

اما الان بهمون ارور میده. پس چی کار کنیم؟ هیچی. این فایل :

config/routes.rb

رو باز می‌کنیم و به این شکل درش میاریم:

Rails.application.routes.draw do
  namespace :api do
    namespace :v1 do
     resources :post
    end
  end
  # For details on the DSL available within this file, see https://guides.rubyonrails.org/routing.html
end

و حالا دوباره تست می‌کنیم. چطوری؟ به این شکل:

curl -X POST -H 'Content-Type: application/json' -i http://localhost:3000/api/v1/post --data '{
"title":"Hello, World",
"slug":"hello-world-abcd1234",
"body":"Hello, world! this is a simple test for my app"
}'

و خروجی‌ای که میده به این شکله:

{
  "status": "success",
  "content": {
    "id": 1,
    "title": "Hello, World",
    "slug": "hello-world-abcd1234",
    "body": "Hello, world! this is a simple test for my app",
    "created_at": "2021-03-28T17:44:16.608Z",
    "updated_at": "2021-03-28T17:44:16.608Z"
  }
}

حالا وقتشه که بریم سراغ R یعنی Retrieve/Restore. یعنی نمایش پست‌ها و پست به صورت تکی. کافیه index و show رو یکم دستخوش تغییر کنیم:

def index
  @posts = Post.all 
  render json: @posts 
end

def show
  @post = Post.find(params[:id])
  render json: @post 
end

و الان با ارسال چنین دستوری:

curl -X GET -i http://localhost:3000/api/v1/post/1

میتونیم پست‌هامون رو ببینیم.

حالا بیایم برای ویرایش هم چاره‌ای بی‌اندیشیم 🙂 پس متد آپدیت هم به این شکل به‌روز می‌کنیم:

def update
  @post = Post.find(params[:id]) 
  if @post 
    @post.update(post_params)
  end 
end

خب، اینجا چرا else نگذاشتم؟ چون اگر پست موجود نباشه (موجودیتش با if چک میشه) خود ریلز به ما ارور مناسب (معمولا ۴۰۴) رو نشون میده.

من در سیستم خودم، یک پست با آیدی ۲ دارم که قرار بود آپدیت بشه. الان اون رو با این دستور آپدیت می‌کنم:

curl -X PUT -H 'Content-Type: application/json' -i http://localhost:3000/api/v1/post/2 --data '{
"body":"updated"
}'

حواستون باشه که در چنین موردی، ممکنه به شما استتوس ۲۰۴ داده بشه. نترسید چون آپدیت انجام شده.

و در نهایت، بیاید یک پست حذف کنیم 🙂

برای حذف پست، کافیه که شما متد destroy رو به این شکل دربیارید :

def destroy
  @post = Post.find(params[:id])
  if @post 
    @post.destroy 
    render json: {:status => "success", :post_id => @post.id }
  end 
end

در این متد ما گفتیم که پست رو پیدا کن و نابودش کن. تهش هم گفتیم که انجام شد و یک پیام موفقیت هم به کاربر برگردوندیم.

این هم درخواست مربوطه:

curl -X DELETE -i http://localhost:3000/api/v1/post/3

و این هم جوابی که سرور به ما برمی‌گردونه:

{
  "status": "success",
  "post_id": 3
}

خب، در نهایت فایل post_controller.rb ما به این شکل در اومده:

class Api::V1::PostController < ApplicationController
  def index
    @posts = Post.all 
    render json: @posts 
  end

  def show
    @post = Post.find(params[:id])
    render json: @post 
  end

  def create
    @post = Post.new(post_params)
    if @post.save 
      render json: {:status => "success", :content => @post}
    else 
      render error: {:status => "fail"}
    end 
  end

  def update
    @post = Post.find(params[:id]) 
    if @post 
      @post.update(post_params)
    end 
  end

  def destroy
    @post = Post.find(params[:id])
    if @post 
      @post.destroy 
      render json: {:status => "success", :post_id => @post.id }
    end 
  end

  private
  def post_params 
    params.require(:post).permit(:title, :slug, :body)
  end
end

کل چیزی که در این قسمت نوشتم، برای درک عملکرد API کافیه. از شما هم میخوام که همین سناریو رو برای خودتون، یک دور به صورت کاملا دستی پیاده کنید و سعی کنید درش خلاقیت به خرج بدید. تجربیاتتون هم در بخش نظرات با من به اشتراک بذارید 🙂

قسمت بعدی، چی یاد می‌گیریم؟

در قسمت بعدی، کاری می‌کنیم کارستان. یاد می‌گیریم که در مدلها روابطشون رو تعیین کنیم. بعد مدلی می‌سازیم که به این مدل وابسته‌ست. در نهایت هم به همین شکل، کنترلرش رو می‌سازیم و پروژه رو تحویل کارفرمای عصبانی می‌دیم 🙂

از این که وقت گذاشتید و این پست رو خوندید، واقعا ممنونم. هر یک ویویی که این پست‌ها میخوره، برای من شدیدا ارزشمنده.

مدتی میشه که شروع کردم به یادگیری زبان جاوا چرا که این زبان، علیرغم این که زبان قشنگ و پرکاربردیه، کمک می‌کنه برنامه‌نویس بهتری هم بشم. گذشته از اون، مفاهیم شی‌ءگرایی در جاوا به خوبی پیاده شدند و میشه تا حد زیادی هم برنامه‌نویسی و طراحی شی‌گرا رو با این زبان یاد گرفت.

خلاصه این که در ساعات بیکاری، دموی رایگان آموزش جاوای مشفق همدانی عزیز (وبسایت) رو  دیدم و کمی هم در مورد جاوا و فرمورک‌هاش و …، تحقیق کردم. خلاصه که خواستم یه پروژه فان بزنم و نتیجتا تصمیم گرفتم کمی پروژه رو چالشی کنم. به همین خاطر تصمیم گرفتم که از دیتابیس در پروژه استفاده کنم. رسیدن به این نتیجه که الان در قالب آموزش برای شما درآمده، کار ساده‌ای نبود ولی خب ارزشش رو داشت.

اسکولایت (SQLite) چیه؟

اسکولایت یک سیستم مدیریت پایگاه‌داده رابطه‌ایه که در سال ۲۰۰۰ توسط ریچارد هیپ ساخته شده. این RDBMS عزیز، برخلاف نمونه‌های بزرگ و معروفی مثل MySQL, PostgresSQL, SQL Server و … که نیازمند یک سرور جداگانه هستند، نیازی به داشتن سرور نداره و همه چیز رو در یک فایل، عموما با پسوند sqlite یا sqlite3 ذخیره می‌کنه و اطلاعاتی مثل روابط و داده‌ها رو روی اون فایل می‌نویسه.

این نوع مدیریت دیتابیس برای نرم‌افزارهایی که نیاز دارند داده رو به صورت محلی ذخیره کنند و همچنین سرویس‌های آنلاین کوچک که کاربر زیادی ندارند کاربردیه. همچنین میتونه برای ذخیره موقت اطلاعات هم استفاده بشه. به همین خاطر، محبوبیت زیادی کسب کرده. گذشته از این، در بسیاری از چارچوب‌ها مانند جنگو یا ریلز، در محیط آزمایش (test) و توسعه (development) معموله که از SQLite استفاده کنند تا صرفا ببینن که آیا ساختار داده‌هاشون درسته یا خیر.

تعریف پروژه

خب، حالا که می‌دونیم قراره از جاوا و SQLite استفاده کنیم، بیایم پروژه رو تعریف کنیم. پروژه برای من به این شکل تعریف شده بود:

برنامه‌ای بنویسید که یک نام و یک شماره تلفن از کاربر دریافت کرده و سپس آن را در یک پایگاه‌داده SQLite ذخیره کند.

برای این که پروژه رو کمی متفاوت از چیزی که خودم برای تمرین زدم کنیم، صورتش رو به این شکل تغییر میدیم :

برنامه‌ای بنویسید که یک نام، شماره تلفن و ایمیل از کاربر دریافت کرده و سپس آن را در یک پایگاه‌داده SQLite ذخیره کند.

ابزارهای مورد استفاده در این پروژه

در این پروژه، من از این ابزارها استفاده کردم:

• جاوا نسخه ۱۳
• محیط یکپارچه توسعه IntelliJ IDEA
• درایور SQLite برای جاوا (لینک)

ضمنا، من از سیستم‌عامل لینوکس (در حال حاضر اوبونتو/دبیان) استفاده می‌کنم و چیزایی که در این آموزش بهشون اشاره می‌کنم عموما دستورات لینوکسی هستند. اگر ویندوزی هستید هم میتونید از WSL استفاده کنید یا دستورات مشابه پیدا کنید.

آماده‌سازی و ایجاد پروژه

پس از باز کردن IntelliJ IDEA و سپس ایجاد یک پروژه Command Line جدید، از منوی File و زیرمنوی Project Structure زبانه Dependencies را انتخاب کرده و سپس فایل jar ای که برای SQLite JDBC Driver دریافت کرده‌اید را به پروژه وارد کنید. همچنین، من با دستور زیر، یک دیتابیس خالی در پوشه‌ای در کامپیوتر خودم ایجاد کردم:

touch /home/prp-e/playground/java.sqlite3

به این شکل، من یک فایل قابل فهم برای SQLite ساخته‌ام. قدم بعدی، آشنایی نسبی با پرس‌وجوهای SQLite است.

کمی آشنایی با SQLite

مثل هر دیتابیس SQL دیگری، SQLite هم مجموعه‌ای از پرس‌وجوها اجرا می‌کنه تا به نتیجه‌ای که ما میخوایم برسه. در این بخش، اونهایی که در پروژه استفاده می‌شن رو بررسی می‌کنیم.

ساخت جدول جدید

همونطور که اول گفتیم، قراره در جدول تماسهامون، نام، تلفن و ایمیل اشخاص رو ذخیره کنیم. به همین خاطر موارد رو لحاظ می‌کنیم:

• یک شناسه منحصر به فرد برای هرفرد که به صورت خودکار، افزایش پیدا کنه
• اسم فرد به صورت یک رشته متنی
• شماره فرد به صورت رشته متنی (برای شماره هایی که – یا + و … دارند)
• ایمیل فرد به صورت رشته متنی

پس پرس‌وجوی اول ما به این شکل میشه :

CREATE TABLE IF NOT EXISTS contacts(id INTEGER PRIMARY KEY AUTOINCREMENT, name TEXT NOT NULL, number TEXT NOT NULL, email TEXT NOT NULL);

در این پرس‌وجو، داریم می‌گیم که اگر جدولی به اسم contacts نبود بسازش. برای هر کاربر یک شناسه به صورت PRIMARY_KEY یا همون شناسه اولیه/منحصر به فرد درنظر بگیر که به صورت خودکار افزایش پیدا کنه. اسم، شماره و ایمیل هم به صورت متن دریافت کن اما خالی نباشن.

اضافه کردن تماس جدید

برای اضافه کردن تماس جدید، کل کاری که باید انجام بدیم اجرای این پرس و جوئه :

INSERT INTO contacts (name, number, email) VALUES ("John Doe", "1-555-123456", "john.doe@gmail.com");

در این پرس و جو میگیم که یک تماس جدید با مشخصات شخصی به نام John Doe به این پایگاه داده اضافه بشه.

پیاده‌سازی در جاوا

برای پیاده‌سازی پروژه، ما نیاز به این موارد داریم:

• تابعی که اسم دیتابیس، پرس‌وجوی اولیه و پرس‌وجوی مورد نظر ما رو دریافت کنه
• نوشتن برنامه‌ای که کار دریافت اطلاعات رو انجام بده

تابع دریافت اطلاعات

public static void database_init(String db_address, String init_query, String query){
        String conn = "jdbc:sqlite:/" + db_address;
        try {
            Connection connection = DriverManager.getConnection(conn);
            System.out.println("Connection established to the database.");

            Statement statement = connection.createStatement();
            statement.execute(init_query);

            System.out.println("Successfully created the table.");

            statement.execute(query);

            System.out.println("Successfully ran the query");
        } catch (SQLException throwables) {
            throwables.printStackTrace();
        }

    }

همونطوری که می‌بینید، این تابع آدرس دیتابیس ما رو می‌گیره، اون رو به JDBC میده. پس از اون، یک اتصال با دیتابیس ایجاد می‌کنه و اگر اتصال موفقیت‌آمیز بود، یک پیام به شما میده. سپس، یک statement از دیتابیس ایجاد می‌کنه و پرس و جوی اولیه رو اجرا می‌کنه که در اینجا ساخت جدوله. پس از اون هم، کوئری نهایی یا اصل کاری اجرا میشه که در اینجا، میشه همون اضافه کردن تماس به جدول تماسها. همچنین تعریف شده که پس از اجرای هر پرس‌وجو، یک پیام مناسب چاپ بشه.

در مورد Connection, Statement و try catch ها نگران نباشید. این‌ها چیزایین که توسط IntelliJ IDEA هندل میشن. فقط موقع ساخت Connection حواستون باشه که بهتون خطا میده و ازتون میپرسه که «آیا در try catch قرارش بدم؟» و شما باید تاییدش کنید.

حالا که تابع ارتباط با دیتابیس رو داریم، وقتشه که اطلاعات رو از کاربر بگیریم. این کار رو من در تابع main می‌کنم.

تابع اصلی

در تابع اصلی، لازمه که نام، تلفن و ایمیل افراد رو با پیام مناسب، دریافت کنیم. این تابع اصلی برنامه من شد:

public static void main(String[] args) {
    // write your code here
        String query = "CREATE TABLE IF NOT EXISTS contacts(id INTEGER PRIMARY KEY AUTOINCREMENT, name TEXT NOT NULL, number TEXT NOT NULL, email TEXT NOT NULL);";

        Scanner name = new Scanner(System.in);
        Scanner number = new Scanner(System.in);
        Scanner email = new Scanner(System.in);

        System.out.print("Enter a name: ");
        String input_name = name.nextLine();

        System.out.print("Enter a phone number: ");
        String input_number = number.nextLine();

        System.out.print("Enter an email address:");
        String input_email = email.nextLine();

        String insertion_query = "INSERT INTO contacts (name, number, email) VALUES (\"" + input_name + "\", \"" + input_number + "\"" + ", \"" + input_email +"\")";

        database_init("/home/prp-e/playground/java.sqlite3", query, insertion_query);




    }

همونطور که می‌بینید ابتدا یک رشته به اسم query دارم که در اون توضیح دادم دقیقا میخوام چه جدولی با چه مشخصاتی برام ساخته شه. همچنین چک بشه که اگر جدول موجوده، ساخته نشه و روی همون جدول موجود داده‌های جدید وارد بشن.

بعد از اون، سه تا شیء Scanner ایجاد کردم که ورودی رو از ترمینال کاربر بخونن. پس از اون، پیام‌های مناسب رو چاپ کردم و مقداری که Scanner از شما دریافت کرده رو داخل رشته‌های جدید ریختم.

پس از اون هم یه پرس‌وجوی بزرگ ساختم و در اون تعریف کردم که چیزایی که توسط Scanner ها خونده شدند، دقیقا کجا قرار بگیرند. در نهایت، هرچه بود و نبود رو دادم به تابع database_init .

برنامه کامل

این هم کد برنامه کامل که ببینید چی به چیه:

package com.haghiri75;

import java.sql.Connection;
import java.sql.DriverManager;
import java.sql.SQLException;
import java.sql.Statement;
import java.util.Scanner;

public class Main {

    public static void database_init(String db_address, String init_query, String query){
        String conn = "jdbc:sqlite:/" + db_address;
        try {
            Connection connection = DriverManager.getConnection(conn);
            System.out.println("Connection established to the database.");

            Statement statement = connection.createStatement();
            statement.execute(init_query);

            System.out.println("Successfully created the table.");

            statement.execute(query);

            System.out.println("Successfully ran the query");
        } catch (SQLException throwables) {
            throwables.printStackTrace();
        }

    }


    public static void main(String[] args) {
    // write your code here
        String query = "CREATE TABLE IF NOT EXISTS contacts(id INTEGER PRIMARY KEY AUTOINCREMENT, name TEXT NOT NULL, number TEXT NOT NULL, email TEXT NOT NULL);";

        Scanner name = new Scanner(System.in);
        Scanner number = new Scanner(System.in);
        Scanner email = new Scanner(System.in);

        System.out.print("Enter a name: ");
        String input_name = name.nextLine();

        System.out.print("Enter a phone number: ");
        String input_number = number.nextLine();

        System.out.print("Enter an email address:");
        String input_email = email.nextLine();

        String insertion_query = "INSERT INTO contacts (name, number, email) VALUES (\"" + input_name + "\", \"" + input_number + "\"" + ", \"" + input_email +"\")";

        database_init("/home/prp-e/playground/java.sqlite3", query, insertion_query);




    }
}

جمع‌بندی

گرچه این پروژه خیلی از مفاهیم شی‌گرایی رو در خود نداره، تا حد زیادی هم به نظر خودم کثیف نوشته شده و می‌شد از این بهتر باشه، اما پروژه خوبی برای سرگرم شدن به مدت ۲-۳ روز باشه. همچنین توضیح دوباره‌ش باعث شد که کمی کد رو تمیزتر کنم و سپس مطلب رو بنویسم.

این پروژه، برای به چالش کشیدن خیلی از توانایی‌های شما، میتونه گزینه خوبی به حساب بیاد. فلذا اگر میخواید کمی توانایی برنامه‌نویسی خودتون رو محک بزنید، توصیه می‌کنم که شما هم این پروژه رو پیاده‌سازی کنید 🙂

موفق باشید!

مدتی پیش، خواستم یک نمونه شخصی از ماستودون بسازم. موقع نصب، ارورهای عجیب و غریب دریافت کردم و خب شروع کردم به جست و جو پیرامون این که چرا اینطوریه و خیلی‌ها واضحا بیان کردند که «مشکل از تصویر داکر PostgresSQL بوده و باید روی اون تصویر کمی تغییر داده شه».

حقیقتا من از PGSQL استفاده نکردم و خیلی هم دلم نمیخواست وارد قضیه بشم و روی داکرفایل و داکر کامپوز و …، تغییر ایجاد کنم. به نظرم همون چیزی که خود توسعه‌دهنده پیشنهاد می‌کنه، معمولا بهترین حالتیه که داره با نرم‌افزار کار می‌کنه. اما یه ایده‌ای به سرم زد و اون هم این بود که چی میشه اگر پشتیبانی از MySQL رو به این بزرگوار اضافه کنم؟ نتیجه این شد که تصمیم گرفتم این مطلب رو بنویسم 😀

ماستودون چیه؟

ماستودون یک شبکه اجتماعی از نوع «فدریتد» (انگلیسی : Federated) محسوب میشه. به این شکل که وقتی شما روی سرور خودتون هم اون رو اجرا کنید، می‌تونید باقی سرورها رو ببینید و تعامل کنید.

مدتی میشه که خیلی از دوستانم، ماستودون رو بعنوان شبکه اجتماعی اصلی استفاده می‌کنند و خیلی کم‌تر به توییتر میان. شاید هم کلا توییتر نیان. یکی از دلایلش همینه که شما، صاحب داده‌های خودت هستی. این یک ایده خیلی خوبه که اگر واقعا حریم خصوصی و گردش اطلاعات براتون مهمه، به سمت ماستودون مهاجرت کنید.

نگاه به کد و چندکلمه‌ای صحبت پیرامون اون

خب از اینجا اصل ماجرا شروع میشه. کد ماستودون با فرمورک روبی آن ریلز (لینک) نوشته شده. این برای من خیلی خوشحال‌کننده بود چون خوندن و تغییر دادن اون کد رو آسون می‌کرد. اما این هم باید در نظر گرفت که کد، به شدت بزرگه و حتی برای حرفه‌ای‌های روبی آن ریلز هم خوندنش کمی دشواره. بهرحال می‌شه یکم حوصله به خرج داد و کد بزرگ رو درک کرد. این مشکل کد نیست. بلکه مشکل اون ساختار MVC محسوب میشه که بعد یه مدتی کد رو به شدت بزرگ می‌کنه و پیمایش و رفع اشکالش رو سخت.

در نگاه اول، کد واقعا ایراد خاصی (جز ایرادات مرسوم پروژه‌های مشابه) رو نداره. اما اولین ایراد جایی خودش رو نشون میده که شما چندین کتابخونه سیستمی اضافی نیاز دارید. برای من libicu و libidn و اینا بود. یکم جا خوردم که چرا باید این‌ها نصب باشه؟ اما با کمی تحقیق در موردش، فهمیدم که یک سری از کتابخونه‌های روبی هستند که وابسته به این بزرگوارهان. در واقع، هردوی این‌ها به شکلی برای پردازش متن استفاده شدند و خب این که پردازش متن، از طرف سیستم انجام بشه خیلی منطقیه. این موضوع فقط کمی باعث بزرگتر شدن پروژه شده. اما خوبی‌هاش، به شدت بیشتر از بدی‌هاشه.

مورد بعدی اروری بود که سر PGSQL گرفتم. خب حقیقتا انتظار این یکی رو داشتم. چون PGSQL و کتابخونه‌های سیستمیش، روی سیستم من نصب نیستند (البته شاید بعدها مجبور شم برای اشکال زدایی و کمک به همین ماستودون، نصبش کنم) و خب اروری که گرفتم دقیقا همین رو می‌گفت. وقتی مطمئن شدم که هیچ کتابخونه دیگری مشکلی نداره، دست به کار شدم که PGSQL رو با MySQL عوض کنم.

پروسه تغییر سیستم مدیریت پایگاه داده

خب معمولش اینه که اول، به پروژه می‌گیم کتابخونه‌های لازم رو نصب کنه. نیاز بود روی سیستم libmysqlclient-dev هم نصب کنم و کردم. بعدش در Gemfile، جم‌های مربوط به مدیریت MySQL رو اضافه کردم و جم‌های مربوط به PGSQL رو به دیدگاه تبدیل کردم و رفتم سراغ مراحل ساخت پروژه.

متاسفانه، اینجا کلی ارور گرفتم سر یک سری جم خاص! جم‌هایی که مرتبط با PGSQL هستند و شدیدا Hard Code شدن رو در کد منبع، شاهد بودیم.

قسمتیش رو دستی حذف کردم به امید این که کار کنه. اما موقع اجرای Migration ها، ارورهای جدیدی گرفتم. قسمت بزرگی از Migration ها رو چک کردم و دیدم که یه جاهایی حتی به صورت دستی دستورات PGSQL نوشته شده. حس می‌کردم که دیگه از اینجا جلوتر رفتن، یه جورایی مسخره کردن خودم باشه. حقیقتا بود، چون اصلا آشنا نبودم به این که اینجا چه اتفاقی داره می‌افته و خب بیخیال اضافه کردن پشتیبانی MySQL به این پروژه شدم.

جمع‌بندی

همونطوری که عرض کردم خدمت شما، بزرگترین اشکال این کد اینه که شدیدا وابسته به PGSQL عه. اگر اینقدر هاردکد نمی‌شد، شاید وضعیت طور دیگری بود و می‌شد پشتیبانی پایگاه‌های دیگر رو بهش اضافه کرد. متاسفانه در issue هایی که در پروژه بود هم دیدم که خیلی صریح پیشنهادات مرتبط با MySQL رو رد کردند و امیدم رو به طور کلی به این پروژه برای اضافه کردن این دیتابیس، از دست دادم.

یک توصیه نهایی بخوام به دوستان توسعه‌دهنده کنم اینه که : سعی کنید حداقل در زمینه دیتابیس، وابستگی رو به حداقل خودش برسونید. اول از همه با این فرض که ممکنه هرلحظه شما به هردلیلی بخواید سیستم رو عوض کنید. پس هرقدر وابستگی کمرنگ‌تر باشه، بیشتر به نفع خودتونه.

مورد بعدی هم اینه که اگر نفر بعدی به هر دلیلی خواست با سیستم متفاوتی پروژه رو اجرا کنه، انقدر سختش نباشه. بهرحال، همه قرار نیست همه چیز رو اونطوری که من و شما دوست داریم، استفاده کنن.

مدتی میشه که یکی از اسباب بازی های جدیدم، یعنی موتور بازی‌سازی یونیتی رو با جدیت بیشتری دارم دنبال میکنم و چیزای جالبی هم ازش یاد گرفتم. همینطور باعث هم شده دوباره کمی کد بزنم و این داستانها.

یکی از سبکهای مورد علاقه من در بازی‌سازی، سبک Role Playing عه که در این سبک، شما در واقع نقش ایفا می‌کنید، نقش هایی که به شما محول شده و یا این که شما هم میتونید در شکل‌گیری نقش دخیل باشید. بازی‌هایی مثل Elder Scrolls از این دست بازی ها هستند. چندی پیش، با یک ابزار آشنا شدم به اسم RPG Maker که به شما اجازه ساخت این دست بازی ها رو بدون کد زدن میده. اما یک مساله مهمی که احتمالا باهاش روبرو خواهید شد، اینه که این ابزار شدیدا محدوده و به سختی میشه شخصی‌سازیش کرد. به همین خاطر، سعی کردم دنبال این برم که یاد بگیرم چطور یک RPG دو بعدی ساده رو بسازم (حتی شده در حد کنترل کرکتر اصلی!).

نتیجه این شد که یک سری ویدئو دیدم و رفرنسهای برنامه نویسی یونیتی رو چند بار مطالعه کردم و تونستم چنین چیزی بسازم :

نوشتن چنین کدی کار سختی نیست اما کمی دقت لازم داره. به همین خاطر، چندین ساعت درگیرش شدم و در نهایت تونستم اونطوری که دلم میخواد، بسازمش. تمام مراحل طراحی کرکتر، طراحی صحنه، کد زدن و … رو خودم انجام دادم تا ببینم چقدر در جوانب مختلفش، توانایی دارم. خوشبختانه نتیجه خیلی هم بد نشد.

برنامه نویسی

برای کنترل کردن کرکترها در بازی، نیاز به کدی داریم که بتونه دیتا رو از کی‌برد، ماوس، صفحه لمسی و … دریافت کنه و حرکتی که مد نظر داریم رو برای ما، انجام بده. این حرکت میتونه صرفا جابجایی باشه، میتونه هم حرکت و انیمیشن با هم باشه. برای این که کد کامل باشه و بازی حرفه‌ای به نظر برسه، بهتره که انیمیشن هم لحاظ کنیم.

کدی که من نوشتم به این شکله :

using System.Collections;
using System.Collections.Generic;
using UnityEngine;

public class PlayerController : Entity {

    private Animator anim; 

	// Use this for initialization
	void Start () {
        anim = GetComponent<Animator>(); 
	}
	
	// Update is called once per frame
	void Update () {
		if(Input.GetKey(KeyCode.W) || Input.GetKey(KeyCode.UpArrow)){
			GetComponent<Rigidbody2D>().transform.position += Vector3.up * speed * Time.deltaTime; 
		}
		if(Input.GetKey(KeyCode.S) || Input.GetKey(KeyCode.DownArrow) )
        {
			GetComponent<Rigidbody2D>().transform.position += Vector3.down * speed *Time.deltaTime; 
		}
		if(Input.GetKey(KeyCode.A) || Input.GetKey(KeyCode.LeftArrow) )
        {
			GetComponent<Rigidbody2D>().transform.position += Vector3.left * speed * Time.deltaTime; 
		}
		if(Input.GetKey(KeyCode.D) || Input.GetKey(KeyCode.RightArrow) )
        {
			GetComponent<Rigidbody2D>().transform.position += Vector3.right * speed * Time.deltaTime; 
		}

        anim.SetFloat("MoveX", Input.GetAxis("Horizontal"));
        anim.SetFloat("MoveY", Input.GetAxis("Vertical")); 
	}
}<span id="mce_marker" data-mce-type="bookmark" data-mce-fragment="1">​</span>

این کد نشون میده که کلاس PlayerController از کلاس دیگری به اسم Entity داره ارث بری میکنه. تنها چیزی که در Entity تعریف شده، یک متغیر برای سرعت کرکتره. البته، سایر ویژگی هایی که نیاز داریم تا در تمام کرکترها (چه Player و چه NPC ) به کار ببریم رو میتونیم در Entity بگنجونیم.

در Update اومدیم بهش گفتیم که اگر ورودی از کلیدهای خاصی بوده، با سرعت مشخصی در جهتهای مشخص، حرکت کنه. متغیر speed هم یک متغیر public بوده که در Entity تعریف کردیم. در انتها هم گفتیم که دو متغیر ممیز شناور برای حرکت در محور X و Y نیاز داریم که با Animator Controller هماهنگ باشن. این میشه کل چیزی که در متد Update داریم.

در متد اول، یعنی Setup هم صرفا به کد گفتیم که انیماتور رو از خود شیء Player بخونه و لود کنه. پس ما نیاز داریم که خودمون یک انیماتور براش بسازیم.

چطور این کد رو آزمایش کنیم؟

آزمایش کردن این کد، هیچ کاری نداره. چون کل انیمیشن و … رو در گیتهاب قرار دادم (لینک) و میتونید از گیتهاب دانلودش کرده و تست کنید. به زودی هم، این ابزار رو به صورت یک prefab برای یونیتی منتشر میکنم که بتونید مستقیما از همین دیزاین و انیمیشن، بدون چسبوندنشون به هم، استفاده کنید.

موفق باشید 🙂